Jak podaje ARR spadek cen wołowiny w UE oraz zwiększone dostawy bydła do skupu w kraju spowodowały, że w Polsce od początku 2013 r. utrzymuje się spadkowa tendencja cen skupu żywca wołowego. Według danych GUS w sierpniu br. bydło ogółem skupowano średnio po 6,02 zł/kg, a młode bydło po 6,26 zł/kg, tj. odpowiednio o 9% i o 11% taniej niż przed rokiem. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW w dniach 07-13.10.2013 r. ceny skupu bydła ogółem wynosiły średnio 5,90 zł/kg i były o 1,5% niższe niż przed miesiącem oraz o 8% niższe niż rok wcześniej. W tym czasie przeciętna unijna cena bydła klasy R3 ukształtowała się na poziomie 386,15 EUR/100 kg (masy poubojowej schłodzonej), o 2% niższym niż w porównywalnym okresie 2012 r. Cena polskiej wołowiny tej samej klasy w przeliczeniu na walutę unijną wyniosła 302,86 EUR/100 kg i była o 12% niższa niż rok wcześniej. Spadek ten był większy niż cen wyrażonych w złotych. Niższe niż przed rokiem krajowe ceny żywca wołowego i deprecjacja złotego względem euro przyczyniły się do zwiększenia cenowej konkurencyjności polskiej wołowiny na rynku unijnym. W okresie pierwszych trzech kwartałów 2013 r. średnia cena skupu bydła rzeźnego w Polsce wyrażona w walucie unijnej stanowiła 79% przeciętnej ceny w UE, wobec 85% rok wcześniej.
Czynniki wpływające na poziom cen skupu:
- pogłowie bydła oraz produkcja żywca wołowego i cielęcego
W Polsce od akcesji do UE rośnie pogłowie bydła opasowego. Według danych GUS w czerwcu 2013 r. pogłowie młodego bydła (w wieku 1-2 lat) ukształtowało się na poziomie 1,4 mln szt., tj. o 5,8% wyższym niż przed rokiem i o 55% wyższym niż w tym samym okresie 2004 r. Jeszcze większy wzrost (o 8% w porównaniu z czerwcem 2012 r.) odnotowano w pogłowiu cieląt, które osiągnęło poziom 1,6 mln szt. Ogółem w połowie 2013 r. w Polsce było 5,9 mln szt. bydła, o 1,5% więcej niż przed rokiem. Niższe niż przed rokiem ceny bydła skłaniają producentów do wstrzymywania się z ich sprzedażą. W efekcie do skupu dostarczono mniej sztuk bydła, ale o wyższej wadze jednostkowej. IERiGŻ-PIB ocenia, że w całym 2013 r. produkcja żywca wołowego w Polsce będzie o około 4% mniejsza niż w 2012 r. i może wynieść około 690 tys. ton w wadze żywej (około 360 tys. ton w w.b.c.).
Handel zagraniczny
Według prognozy Komisji Europejskiej (z września 2013 r.) w 2013 r. w całej UE przewidywane jest zmniejszenie produkcji wołowiny o około 3%. Mniejsza produkcja wołowiny oraz pogorszenie warunków eksportu do Turcji i Rosji wpływa na ograniczenie wywozu z UE produktów wołowych. W okresie styczeń – sierpień 2013 r. unijny eksport wołowiny i cielęciny wyniósł 289 tys. ton i był o 15% mniejszy niż przed rokiem. Jednocześnie do UE sprowadzono 221 tys. ton asortymentu wołowego, o 8% więcej niż w tym samym okresie roku ubiegłego. Komisja Europejska przewiduje, że w 2013 r., eksport unijnego mięsa wołowego i cielęcego do krajów trzecich będzie mniejszy niż rok wcześniej. Jednocześnie import może być o około 10% większy niż w 2012 r. Mniejszy niż przed rokiem jest również eksport wołowiny z Polski. W okresie styczeń – sierpień 2013 r. z kraju wywieziono 220 tys. ton żywca, mięsa oraz przetworów wołowych i cielęcych, o 2% mniej niż przed rokiem. Ocenia się, że w całym 2013 r. eksport asortymentu wołowego i cielęcego, podobnie jak w 2012 r., może ukształtować się na poziomie 330 tys. ton.
Przywóz wołowiny i cielęciny, pomimo wzrostu, kształtuje się na relatywnie niskim poziomie. W okresie pierwszych ośmiu miesięcy 2013 r. do Polski w ekwiwalencie mięsa zaimportowano 17 tys. ton żywca oraz produktów wołowych i cielęcych, o 3,6 tys. ton więcej niż przed rokiem. O wzroście importu zadecydował głównie zwiększony przywóz bydła, w tym zwłaszcza cieląt. W analizowanym okresie do kraju przywieziono 43 tys. szt. bydła, o 67% więcej niż przed rokiem. Szacuje się, że w całym 2013 r. przywóz wołowiny i cielęciny wyniesie około 26 tys. ton i będzie o 13% większy niż w poprzednim roku.
Spożycie
W Polsce od kilku lat utrzymuje się malejąca tendencja w spożyciu wołowiny. Jest to wynik relatywnie wysokich cen tego gatunku mięsa oraz braku tradycji kulinarnych spożywania wołowiny. W 2012 r., na skutek znacznego wzrostu cen detalicznych wołowiny (o 14% w porównaniu z 2011 r.), bilansowe spożycie tego mięsa było o blisko 24% mniejsze niż w 2011 r. i wyniosło 1,6 kg na mieszkańca. W 2013 r. detaliczne ceny wołowiny nie rosną tak dynamicznie jak w 2012 r. Według informacji GUS w okresie styczeń – sierpień 2013 r. mięso wołowe podrożało w detalu o 3,4% w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego. Zgodnie z prognozą IERiGŻ-PIB, spożycie mięsa wołowego w 2013 r. może ukształtować się na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznego.
Prognoza cen skupu bydła do marca 2014 r.
Popyt importowy ze strony krajów UE będzie sprzyjał utrzymywaniu Si wysokich cen skupu bydła w Polsce, a jednocześnie rosnąca konkurencja na rynku unijnym ze strony dostawców wołowiny z krajów trzecich będzie hamowała ich wzrost. Z uwagi na zorientowanie polskiej produkcji wołowiny głównie na eksport, ceny skupu bydła w dużej mierze będą zależne od kursu złotego względem euro.
W tej sytuacji Zespół Ekspertów uwzględniając wahania sezonowe przewiduje, że do marca 2014 r. ceny skupu żywca wołowego mogą kształtować się następująco: bydło młode rzeźne grudzień 2013 r. 6,10-6,40 zł/kg marzec 2014 r. 6,10-6,50 zł/kg.
